Aby móc produkować energię elektryczną, instalacja fotowoltaiczna musi mieć bezpośrednią styczność z promieniowaniem słonecznym. Okazjonalne, krótkotrwałe zacienienie nie jest dużą przeszkodzą i nie osłabia wydajności instalacji. Inaczej jest w przypadku, kiedy na panele regularnie pada cień – czy to pobliskiego drzewa, czy komina. W takich przypadkach instalacje wzbogaca się o optymalizatory mocy pod panele zacienione.
W ramach instalacji fotowoltaicznej wszystkie moduły generujące prąd – panele monokrystaliczne lub polikrystaliczne połączone są szeregowo. To oznacza, że system działa z wydajnością jej najmniej wydajnego elementu. Do obniżenia wydajności dochodzi w sytuacji, kiedy moduł jest regularnie zacieniony. Dlatego jeśli na dachu lub w jego pobliżu znajdują się obiekty rzucające cień, konieczne jest zastosowanie optymalizatora fotowoltaicznego. Zadaniem tego niewielkiego, współpracującego z inwerterem urządzenia jest odcięcie zacienionego panelu od pozostałych – w ten sposób nie dochodzi do wzajemnego blokowania się modułów.
Optymalizator nie tylko ogranicza straty, mogące powstawać, jeśli zaledwie jeden z modułów instalacji jest zacieniony i pracuje z niższą wydajnością. Dzięki niemu można również skutecznie przeciwdziałać szkodliwych skutkom nadmiernego nagrzewania się modułów, na które pada cień oraz przyspieszonemu zużywaniu się diod bocznikujących. To rozwiązanie stosuje się w sytuacji, kiedy nie ma możliwości usunięcia obiektów rzucających cień lub zaprojektowania instalacji w takich sposób, by uniknąć zacienienia.
Diody bocznikujące reagują w oparciu o dane pozyskane dzięki czujnikom mierzącym temperaturę. Identyfikują w ten sposób zbyt gorące ogniwa, a następnie odłączają je od całego łańcucha. Zadaniem diody bocznikującej jest ochrona instalacji przed negatywnymi skutkami zacienienia. Dioda taka wyłącza z łańcucha paneli fotowoltaicznych zacieniony łańcuch ogniw, dzięki czemu starty uzysku energii w całym systemie są redukowane do minimum. Panele PV łączy się szeregowo, w związku z czym już jeden zacieniony element skutkuje spadkiem wydajności całej instalacji, stając się jej najsłabszym ogniwem. Brak zabezpieczenia w postaci diod bocznikujących powoduje, że w opisanej sytuacji cała instalacja może mieć słabszą efektywność.